Με μια μακροσκελή ανακοίνωση που δημοσίευσε στη σελίδα του σε γνωστό μέσο κοινωνικής δικτύωσης, την Παρασκευή 7 Νοεμβρίου, ο Δήμος Κυθήρων αναφέρεται σε όλα όσα συνέβησαν πριν, κατά τη διάρκεια αλλά και μετά την καταστροφική πυρκαγιά του περασμένου Ιουλίου στα Κύθηρα.
Ακολουθεί αναλυτικά η ανανοίνωση του Δήμου Κυθήρων:
«Η ΜΟΝΗ ΑΛΗΘΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΓΑΛΗ ΦΩΤΙΑ ΤΟΥ ΠΕΡΑΣΜΕΝΟΥ ΙΟΥΛΙΟΥ
ΤΕΚΜΗΡΙΑ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟΝ ΛΑΪΚΙΣΜΟ ΚΑΙ ΤΙΣ ΜΙΚΡΟΤΗΤΕΣ!
1. Οι Ο.Τ.Α. ενεργούν απολύτως υποστηρικτικά και συμπληρωματικά προς το έργο του Πυροσβεστικού Σώματος, καθώς σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. 1 του Ν.2612/1998 «η ευθύνη και ο επιχειρησιακός σχεδιασμός της καταστολής των πυρκαγιών στα δάση και στις δασικές εν γένει εκτάσεις ανατίθεται στο Πυροσβεστικό Σώμα». Οι Δήμοι ΔΕΝ έχουν αρμοδιότητα να σβήνουν φωτιές, αυτό είναι αποκλειστική ευθύνη του ΠΣ! Ο ρόλος των Δήμων είναι επικουρικός.
2. Την 25-07-2025, ήτοι μία (1) ημέρα πριν την εκδήλωση της πυρκαγιάς, ο Δήμαρχος Κυθήρων ενημέρωσε αρμοδίως με email το σύνολο των εμπλεκομένων αρμοδίων υπηρεσιών για α) την κατάσταση ετοιμότητας του μηχανισμού πολιτικής προστασίας του Δήμου, β) την ανάγκη επιπλέον ενίσχυσης της νήσου με δυνάμεις του ΠΣ (επίγειες και εναέριες) για προληπτικούς λόγους και γ) την απουσία του από τα Κύθηρα από 25 μέχρι 29-07 για υπηρεσιακούς λόγους.
3. Ο Δήμος Κυθήρων και το σύνολο των υπηρεσιών του λειτούργησαν βάσει του σχεδιασμού κατά το διήμερο της πυρκαγιάς στις 26 και 27/07/2025 αλλά και για το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα κατά το οποίο το συμβάν εθεωρείτο «ανοικτό» από το ΠΣ. Ενδεικτικά: επιχείρησε αδιάκοπα το σύνολο των μηχανικών μέσων του Δήμου (πυροσβεστικά οχήματα, υδροφόρες κ.λπ.), το σύνολο του διαθέσιμου προσωπικού (οδηγοί, εργάτες κ.λπ.), οι πιστοποιημένοι εθελοντές καθώς και λοιποί εθελοντές και τα ιδιωτικά μηχανήματα έργου που κινητοποιήθηκαν εξαρχής για την αντιμετώπιση του συμβάντος. Χάρη στην οργάνωση του Δήμου: α) επιτεύχθηκε η προστασία των υποδομών του Δημοτικού Αμαξοστασίου και του συνόλου του στόλου δημοτικών οχημάτων, καίτοι η φωτιά περικύκλωσε το χώρο, β) επιτεύχθηκε η προστασία του ΧΥΤΥ στη θέση «Λαχνός» καθώς η Δημοτική Αρχή σε συνεργασία με την εταιρεία που διαχειρίζεται το χώρο είχε φροντίσει προληπτικά να θέσει σε πλήρη λειτουργία το σύστημα πυρόσβεσης και κυρίως να επιχωματίσει το κύτταρο εναπόθεσης των απορριμμάτων, με αποτέλεσμα να μην εισέλθει η φωτιά εντός του χώρου, κάτι που θα κατέστρεφε ολοσχερώς μια υποδομή κόστους άνω των 10.000.000€, γ) οι ζημιές σε οικίες και υποδομές ήταν ελάχιστες συγκρινόμενες με την έκταση του φαινομένου (ουδεμία πρωτογενής κατοικία υπέστη ζημιά), δ) δεν διακινδύνεψε ανθρώπινη ζωή καθώς ενεργοποιήθηκε το σύστημα 112 με αλλεπάλληλες εντολές του ΠΕ.Κ.Ε. Πελοποννήσου (τις εντολές εκκένωσης δίνει το ΠΕ.Κ.Ε. και όχι ο Δήμος).
4. Παρεσχέθη εν γένει κάθε δυνατή συνδρομή προς το Πυροσβεστικό Σώμα.
5. Ζητήθηκε η αποστολή μηχανημάτων έργου του Στρατού Ξηράς που επιχείρησαν τόσο κατά τη διάρκεια του συμβάντος, όσο και μετά από αυτό.
6. Υπήρξε αδιάκοπη παροχή ύδατος από το δημοτικό σύστημα υδροδότησης, καίτοι κατά την περίοδο εκείνη στο νησί υπήρχαν πάνω από 15.000 επισκέπτες (μόνιμος πληθυσμός 3.500) και οι ανάγκες επαρκούς υδροδότησης ήταν τεράστιες. Η πλήρωση των πυροσβεστικών οχημάτων ήταν διαρκής και χωρίς το παραμικρό πρόβλημα επί τουλάχιστον 12 ημέρες κατά τις οποίες το ΠΣ επιχειρούσε στην καμένη έκταση.
7. Ο Δήμος Κυθήρων ενέταξε στον Προϋπολογισμό και το Τεχνικό του Πρόγραμμα 2025, τις δράσεις πυροπροστασίας έτους 2025 συνολικού ύψους 351.600,00€, που υπερβαίνουν κατά πολύ την ετήσια επιχορήγηση δράσεων πυροπροστασίας του Υπ. Εσωτερικών (για το 2025: 181.000€, αρ. απόφασης ΥΠΕΣ 12856/11-03-2025, ΑΔΑ: ΨΠ9Υ46ΜΤΛ6-ΞΨΡ) ως ακολούθως για τη νήσο Κυθήρων:
– ΚΑ 02.90.7135.0007, με ποσό 65.000,00€ και τίτλο «Προμήθεια οχημάτων και μέσων πολιτικής προστασίας». Αγοράστηκε 2ο όχημα πυρόσβεσης 500lt (ντακότα): παρελήφθη 1 ημέρα πριν την εκδήλωση της πυρκαγιάς (25-07).
– ΚΑ 02.90.6233.0001, με ποσό 15.000,00€ και τίτλο «Μίσθωση μηχανημάτων έργου εκτάκτων αναγκών (πολιτική προστασία)»: ενεργή σύμβαση με απολογιστική πληρωμή (χρησιμοποιείται με βάση τις προκύπτουσες ανάγκες και αφορά το σύνολο των φυσικών και καιρικών φαινομένων και όχι αποκλειστικά τις πυρκαγιές).
– ΚΑ 02.90.7336.0008, με ποσό 25.000,00€ και τίτλο «Συντήρηση οχημάτων πολιτικής προστασίας»: διενεργείται τμηματικά με βάση τις προκύπτουσες ανάγκες.
– ΚΑ 02.30.7333.0085, με ποσό 37.200,00€ και τίτλο «Παρόδιος καθαρισμός οδικού δικτύου»: δεν ανατέθηκε καθώς ο Δήμος προμηθεύτηκε σχετικό μηχάνημα έργου το οποίο χειρίζεται ο αρμόδιος Αντιδήμαρχος ελλείψει σχετικού προσωπικού.
– ΚΑ 02.35.7333.0005, με ποσό 37.200,00€ και τίτλο «Διάνοιξη και καθαρισμός ζωνών πυρασφάλειας δασών»: σε σύμβαση. Σημειώνεται ότι η ανάθεση αυτή δεν αφορά τις περιοχές που επλήγησαν αλλά τις αμιγώς δασικές εκτάσεις στο Γερακάρι, τον Ποταμό και την Αγ. Πελαγία. Η περιοχή που επλήγη, κατά το μεγαλύτερο μέρος της, είναι βραχώδης και καλυπτόταν από μακία βλάστηση, ενώ μεγάλο τμήμα της συνιστά ιδιωτικές περιουσίες, εντός των οποίων αυτονοήτως δεν είναι δυνατή η διάνοιξη ζωνών από το Δήμο. Σημειώνεται επιπλέον ότι η συγκεκριμένη ανάθεση δεν έγινε νωρίτερα λόγω φόρτου εργασίας του ελάχιστου προσωπικού που διαθέτει ο Δήμος, με αποτέλεσμα να είναι αδύνατη τόσο η τήρηση των πάσης φύσεως προθεσμιών όσο και η τήρηση σαφούς προγραμματισμού, ζήτημα για το οποίο έχουμε αρμοδίως ενημερώσει το Υπουργείο Εσωτερικών με αλλεπάλληλα έγγραφά μας, τελευταίο εξ αυτών το με αρ. πρωτ. 2461/23-05-2024. Επιπλέον, σημειώνεται ότι αντίστοιχη ανάθεση διενεργείται ετησίως από το Δήμο Κυθήρων με αποτέλεσμα να έχουν καθαρισθεί και διανοιχθεί ζώνες πυρασφάλειας σε όλο το νησί μήκους δεκάδων χιλιομέτρων κατά τα τελευταία έτη, πάντα υπό την επίβλεψη της Πολιτικής Προστασίας και με βάση την ιεράρχηση του ΠΣ.
– ΚΑ 02.35.7336.0001, με ποσό 10.000,00€ και τίτλο «Συντήρηση και επισκευή συστημάτων πυρασφάλειας»: διενεργείται τμηματικά με βάση τις προκύπτουσες ανάγκες.
– ΚΑ 02.35.7425.0009, με ποσό 30.000,00€ και τίτλο «Κλάδεμα δέντρων – αποψιλώσεις»: ολοκληρωμένο.
– ΚΑ 02.00.6495.0012, με ποσό 15.000,00€ και τίτλο «Προμήθεια εξοπλισμού και ειδών πολιτικής προστασίας»: ολοκληρωμένο.
– ΚΑ 02.25.7336.0084, με ποσό 30.000,00€ και τίτλο «Επισκευή υδατοδεξαμενών πολιτικής προστασίας»: ολοκληρωμένο.
– ΚΑ 02.30.7333.0105, με ποσό 37.200,00€ και τίτλο «Αγροτική οδοποιία»: Εκτελείται – ενεργή σύμβαση.
– ΚΑ 02.35.6041.0001, με ποσό 30.000,00€. Από τον κωδικό αυτό, καλύπτεται η δαπάνη μισθοδοσίας του προσωπικού πυρασφάλειας, που έχει προσληφθεί για διάρκεια 5 μηνών.
8. Ισχύει το σχέδιο ΙΟΛΑΟΣ που διαβιβάστηκε στις συναρμόδιες υπηρεσίες με το με αρ. πρωτ. Φ1/20/2130/18-05-2022 έγγραφό μας, χωρίς να παρίσταται ανάγκη αλλαγής του καθώς ουδέν εκ των δεδομένων στα ζητήματα πυρασφάλειας των Κυθήρων έχει μεταβληθεί ή αλλάξει. Η κάθε υπηρεσία γνωρίζει επακριβώς το ρόλο και τις αρμοδιότητές της (τα οποία επαναβεβαιώθηκαν στην συνεδρίαση του ΤΕΣΟΠΠ της 30-04-2025, ΑΔΑ: ΡΙΧΖΩΛΨ-86Ψ) σε περίπτωση συμβάντος, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι οι θεωρητικές προβλέψεις των σχεδίων αυτών εφαρμόζονται απόλυτα, λόγω μεγάλης υποστελέχωσης των εμπλεκόμενων υπηρεσιών (π.χ. το Α.Τ. Κυθήρων διαθέτει μόνο 2 λειτουργικά οχήματα και τα όργανα χρησιμοποιούν τα ιδιωτικά τους ΙΧ για την εκτέλεση των καθηκόντων τους!).
9. Την 24-03-2025 ο Δήμος Κυθήρων – όπως παγίως κάνει ετησίως – ζήτησε ενημέρωση από τον ΔΕΔΔΗΕ για τις ενέργειες ελέγχου και συντήρησης του υπέργειου δικτύου διανομής για την αποτροπή κινδύνου πυρκαγιάς. Σχετικό το με αρ. πρωτ. 1003/24-03-2025 έγγραφό μας και η με αρ. πρωτ. 1822/09-05-2025 απάντηση του ΔΕΔΔΗΕ.
10. Μετά την συνεδρίαση του ΤΕΣΟΠΠ στις 30-04-2025 και με βάση τα διαλαμβανόμενα σε αυτή και κυρίως την έλλειψη προσωπικού των συναρμόδιων υπηρεσιών που τονίστηκε εμφατικά, ο Δήμος Κυθήρων απέστειλε τις παρακάτω επιστολές:
– Την με αρ. πρωτ. 1679/02-05-20225 επιστολή προς την πολιτική και φυσική ηγεσία του Λιμενικού Σώματος.
Την με αρ. πρωτ. 1682/02-05-2025 επιστολή προς την πολιτική και φυσική ηγεσία της Ελληνικής Αστυνομίας.
– Την με αρ. πρωτ. 3310/15-07-2025 επιστολή προς την Ιερά Μητρόπολη Κυθήρων και Αντικυθήρων για λήψη μέτρων πυρασφάλειας στους χώρους ευθύνης της (ναοί, κοιμητήρια κ.λπ.).
11. Ο Δήμος Κυθήρων απέστειλε την με αρ. πρωτ. 769/12-03-2025 επιστολή προς τον ΕΔΣΝΑ σχετικά με την απαίτηση συγκεκριμένων δράσεων πυρασφάλειας στον ΧΥΤΥ Κυθήρων στη θέση «Λαχνός», που ικανοποιήθηκαν σχεδόν συνολικά.
12. Αναφορικά με την χρηματοδότηση από το Πράσινο Ταμείο για την δημιουργία ζωνών πυρασφάλειας, ισχύουν τα ακόλουθα:
– Την 31-03-2025 δόθηκε παράταση υλοποίησης της δράσης μέχρι 31-05-2025 (ΑΔΑ: 91ΦΒ46Ψ844-ΘΘ9).
– Στις 16-05-2025 εγκρίθηκε από το Δασαρχείο Πειραιά η Τεχνική Έκθεση των ζωνών πυρασφάλειας για το Δήμο Κυθήρων (ΑΔΑ: Ψ34Ν4653Π8-ΣΡΕ).
– ΤΗΝ 20-05-2025 εγκρίθηκε από το Τμήμα Τεχνικής Υποστήριξης Νησιωτικών Δήμων ΠΕ Νήσων η μελέτη ενίσχυσης πυροπροστασίας κατοικημένων περιοχών Δ. Κυθήρων.
– Την 27-06-2025 παρατάθηκε η εν λόγω δράση μέχρι 31-07-2025 (ΑΔΑ: 925Α46Ψ844-0ΨΚ).
– Την 07-07-2025 ο Δήμος μας απέστειλε τεκμηριωμένη επιστολή στο Πράσινο Ταμείο εξηγώντας αναλυτικά τους λόγους για αιτούμενη νέα παράταση.
– Την 21-07-2025 παρατάθηκε εκ νέου η εν λόγω δράση μέχρι 30-09-2025 (ΑΔΑ: ΡΨ0Υ46Ψ844-Ζ4Ζ).
– Την 30-07-2025 ο Δήμος Κυθήρων αιτήθηκε κατ΄ εξαίρεσιν παράταση της εν λόγω δράσης μέχρι 30-05-2026, συνεπεία της έκτακτης ανάγκης λόγω της πυρκαγιάς, η οποία εγκρίθηκε με την με αρ. πρωτ. 6149/29-08-2025 απόφαση του Πράσινου Ταμείου.
– Σημειώνουμε, επιπλέον, ότι οι προβλεπόμενες εργασίες της εν λόγω δράσης περιλαμβάνουν τον καθαρισμό ζωνών φάρδους 10μ. αποκλειστικά με εργασία χειρός και όχι με μηχανικά μέσα. Εξ αυτού του λόγου παρατηρήθηκε αδυναμία εξεύρεσης αναδόχου. Επιπλέον καθίσταται σαφές ότι η σφοδρότητα του φαινομένου της πυρκαγιάς της 26ης Ιουλίου σε συνάρτηση με τις εξαιρετικά δεινές πυρομετεωρολογικές συνθήκες των ημερών εκείνων, δεν είναι δυνατόν ούτε να συγκρατηθούν ούτε να ανακοπούν από ζώνες με φάρδος μόλις 10μ. καθώς όπως τεκμαίρεται από τους αρμόδιους, καμία ζώνη πυρασφάλειας με πλάτος μικρότερο των 100μ. δεν είναι δυνατόν να ανακόψει μια σφοδρή πυρκαγιά. Προς επίρρωσιν τούτου υπενθυμίζουμε ότι ακόμα και το πλάτος των εθνικών οδών δεν είναι ικανό να ανακόψει το φυσικό φαινόμενο της κηλίδωσης, το οποίο μεταφέρει το πύρινο μέτωπο σε ακτίνα δεκάδων ή και εκατοντάδων μέτρων από το ακρότατο αυτού σημείο.
13. Τέλος, ο Δήμος μας με το με αρ. πρωτ. 4149/27-08-2025 έγγραφό του προς την ΠΕΠΥΔ Πελοποννήσου ζήτησε συγκεκριμένα στοιχεία για την διαχείριση του συμβάντος (σύνολο εναέριων μέσων που επιχείρησαν από το σύστημα ENGAGE, στοιχεία επικεφαλής πυρόσβεσης, στοιχεία κινητοποιηθέντων μονάδων ΠΣ κ.λπ.). Το ΠΣ απήντησε με το με αρ. πρωτ. 9448/Φ.702.15/18-09-2025 έγγραφό του, σύμφωνα με το οποίο τα αιτούμενα στοιχεία έχουν συμπεριληφθεί σε διενεργούμενη προανακριτική δικογραφία και εμπίπτουν στο ειδικό απόρρητο του άρθρου 241 του ΚΠΔ.
Γίνεται μνεία ότι το σύνολο των μη ιδιωτικών δασικών, χορτολιβαδικών και πάσης φύσεως εκτάσεων στις νήσους Κύθηρα και Αντικύθηρα τελεί υπό την αποκλειστική δικαιοδοσία, διαχείριση και προστασία του ΝΠΔΔ με την επωνυμία «Επιτροπή Εγχωρίου Περιουσίας Κυθήρων & Αντικυθήρων» σύμφωνα με το άρθρο 84 του Ν.1416/84 και το ΠΔ 272/85, όπως ισχύουν καθώς και το άρ. 62 του Ν.998/1979. Η Επιτροπή, εξ ονόματος του κυρίου της Εγχώριας Περιουσίας που είναι ο Δήμος, έχει εκκινήσει συστηματική διαδικασία δικαστικής διερεύνησης τόσο των αιτίων έναρξης της πυρκαγιάς, όσο και των πιθανών συντονιστικών και επιχειρησιακών ελλείψεων εκ μέρους των αρμόδιων υπηρεσιών επίγειας και εναέριας πυρόσβεσης.
Τα ανωτέρω διευκρινίζονται προς άρση κάθε είδους παρερμηνείας, παραπληροφόρησης και λαϊκισμού, ειδικά σε ένα τόσο ευαίσθητο θέμα όπως η πολιτική προστασία, που δεν προσφέρεται για φτηνή αντιπολίτευση και απλουστευτικές φαμφάρες.
Εκ του Δήμου Κυθήρων»
Εικόνα Δήμος Κυθήρων
Φωτογραφία αρχείου Παναγιώτη Μπαχτή
